Hoe kunnen LGBTI+ mensen ouders worden?

Er zijn vaker medische procedures

Kiezen LGBTI+ wensouders voor een kind? Dan krijgen ze extra uitdagingen. Er komen vaak artsen, voorwaarden en selecties bij. 

Natuurlijk zijn LGBTI+ personen niet alleen. Cisgender vrouw-mankoppels hebben soms ook problemen, bijvoorbeeld met de vruchtbaarheid, gezondheid of erfelijke ziektes.

Uitdagingen voor transgender personen met een kinderwens

Bij transgender personen heeft een kinderwens invloed op de timing van hun transitie. Kiezen transgender personen voor een transitie met medische behandelingen? Dan verliezen ze hierdoor vaak hun vruchtbaarheid.

Dat betekent niet dat transgender personen geen ouders kunnen zijn of worden. 

Zoek je meer info? Je leest meer over de medische mogelijkheden voor een transgender persoon met een kinderwens op de website van het Transgender Infopunt.

Ben je een LGBTI+ persoon en heb je een kinderwens? Dan is het niet altijd duidelijk welke rechten je hebt.

Lees er meer over:

• Draagouderschap is niet geregeld door de wet. 
• Een kind kan maar twee wettelijke ouders hebben in België.

Ben je LGBTI+ en heb je een kinderwens? Hoe kan jij een kindje krijgen? Je vindt verder op deze pagina enkele opties, bij ‘Welke opties bestaan er?’.

Niet elke optie past bij jou. Wat vind jij belangrijk? Stel jezelf een aantal vragen:

• Hoe belangrijk is een genetische band tussen mij en mijn kind?
• Is een genetische band tussen mijn kind en mijn co-wensouder of co-wensouders belangrijk?
• Kan een co-wensouder of jijzelf zwanger worden? Wil een co-wensouder of jijzelf zwanger worden? Is het dan belangrijk dat mijn co-wensouder of ikzelf bevallen van het kind?
• Wil ik de zwangerschap van dichtbij meemaken?
• Heb je meer dan één co-wensouder? Is het dan belangrijk dat ik de wettelijke ouder van mijn kind ben?
• Is het belangrijk dat ik zeker ben van mijn rechten als ouder of wensouder, ook tijdens de zwangerschap?
• Wil ik mijn kind vanaf de eerste dag verzorgen en opvoeden?

Een kinderwens vervullen brengt soms stress en zorgen. Partners vinden misschien begrip en steun bij elkaar, of geven elkaar net meer stress. Vind je geen rust? Vind je onvoldoende steun in je omgeving? Je kan die ook hier vinden:

• Verdwaalde Ooievaar is een vereniging voor wensouders en professionelen. Ze werken rond onvervulde kinderwens. 
  • Ze werken niet rond LGBTI+ in het bijzonder. Je kan er wel informatie en steun vinden via hun forum of activiteiten.


• Hulpverleners kunnen je psychologisch steunen.
  • Op deze lijst vind je therapeuten en erkende psychologen die ervaring hebben met LGBTI+ personen.
    • Je kan filteren op regio en taal.
    • Wil je iemand die werkt rond kinderwens? Zoek dan naar het trefwoord ‘kinderwens / onvruchtbaarheid’ bij de naam.


• Bij Transgender Infopunt vind je psychologen die ervaring hebben met transgender personen. 


• Op www.vind-een-psycholoog.be kan je filteren op ‘vruchtbaarheidsproblemen’.
  • Het zijn niet altijd psychologen met LGBTI+ ervaring.
  • Deze website controleert niet de kwaliteit van de psychologen.


• Een psycholoog vind je ook via het register van de Vlaamse Vereniging van Klinisch Psychologen.
  • Zij hebben geen trefwoord rond vruchtbaarheid.
  • Ze zetten alleen psychologen op de lijst na een controle van hun kwaliteit. 


• Op zoek naar de verhalen van anderen? 
  • Op de website van De Maakbare Mens lees je verhalen over kinderwens en ouderschap. Je vindt daar ook getuigenissen van LGBT+ personen. 
  • Çavaria maakte samen met De Maakbare Mens een podcastaflevering over non-binair ouderschap.

Op onze pagina ‘Goed in je vel’ leer je hoe je op een gezonde manier kan omgaan met moeilijkheden en stress.

Iedereen met een vruchtbare baarmoeder kan kiezen om een kind te dragen. Niet alleen cisgender vrouwen kunnen bevallen. Ook een transgender man, non-binaire persoon of intersekse persoon kan dat.

Volgt of volgde een transgender man, intersekse of non-binaire persoon therapie met testosteron? Dan moet die de zwangerschap medisch voorbereiden. De endocrinoloog of hormonenspecialist en een vruchtbaarheidsarts geven dan advies.

Net zoals cisgender vrouwen, kunnen ook andere personen met een baarmoeder problemen hebben om zwanger te geraken. Bijvoorbeeld door eicellen van lage kwaliteit. Dan kunnen ze terecht in een fertiliteitscentrum. Daar leggen artsen alle opties uit.

Let op: elk ziekenhuis is vrij om iemand te behandelen of te weigeren.

… via sperma van een andere wensouder 

Is je co-wensouder vruchtbaar en heeft die sperma?

Dan is een spontane zwangerschap mogelijk zonder extra medische begeleiding. Medisch is er dan geen verschil met een cisgender vrouw-mankoppel.

Bijvoorbeeld: Een vruchtbare transgender man en een vruchtbare transgender vrouw kunnen een kind verwekken zonder medische hulp.

Had de co-wensouder ooit sperma, maar nu niet meer?

Dat is lastiger. Soms kiezen transgender personen voor medische ingrepen. Die  hebben invloed op hun vruchtbaarheid. 

Bijvoorbeeld: Een transgender vrouw of non-binaire persoon had misschien vroeger sperma, maar nu niet meer. 

Sommige transgender personen laten sperma invriezen voor die medische ingrepen. Zo kunnen ze nog een kind krijgen met een genetische band. Dat kan  bij een fertiliteitscentrum. Dat is een centrum dat zwangerschappen medisch begeleidt. 

Let op: elk ziekenhuis is vrij om iemand te behandelen of te weigeren.

… via sperma van een donor

Is er geen sperma bij één van de wensouders? Dan kan je donorsperma gebruiken. 

Bijvoorbeeld: Bij cisgender vrouw-vrouwkoppels waarvan een vrouw zwanger wil worden. Zij kiezen meestal voor donorsperma.

In België kan je kiezen tussen een bekende donor of een onbekende. Een zwangerschap door donorsperma moet meestal medisch begeleid worden.

Je kent je donor

Kies je voor een donor die je al kent? Dat moet het ethisch comité van het ziekenhuis eerst goedkeuren.

Een gekende donor kan bijvoorbeeld een broer zijn. Vind je een genetische familieband belangrijk? Vind je het belangrijk dat het kind op de ouders lijkt? Dan is sperma van een broer interessant. Gebruik je van de ene co-ouder een eicel en gebruik je een zaadcel van de broer van de andere co-ouder? Dan heeft het kind een genetische band met de twee families.

Je kent je donor niet, maar die is niet anoniem

Kan je geen bekende vragen als donor? Je kan ook kiezen voor een donor die je niet kent, maar die niet anoniem is. Je weet wie het is, maar je kent die niet. Je had er eerst geen band mee.

• One Wish is een organisatie in Nederland en België. Ze leggen contact tussen wensouders en niet-anonieme donoren.
• Denk je aan een kind door donorschap? Op de website donorfamilies.be vind je organisaties, getuigenissen, links … 
• Organisaties in andere landen vind je via de website donorkinderen.com.

Je kent de donor niet, en die is anoniem

Gebruik je sperma uit een spermabank? Dan is dat in België anoniem. Je weet dus niet wie de donor is.

De laatste jaren stellen we meer vragen bij volledig anonieme donoren. Kinderen van anonieme donoren hebben weinig informatie over hun afstamming. Dat kan een impact hebben op hun welzijn.

• In 2010 is daarom in Nederland de Fiom KID-DNA Databank opgericht. Zijn donorkinderen op zoek naar een deel van hun afkomst? Willen donoren hun anonimiteit opgeven? Dan kunnen ze zich inschrijven in die databank. Hun DNA-profielen kunnen dan misschien gekoppeld worden.
• Sinds 2020 is er in België het Afstammingscentrum dat samenwerkt met de DNA-databank van het Centrum menselijke erfelijkheid in Leuven. Donorkinderen en anonieme donoren kunnen elkaar daar terugvinden, als ze dat allebei willen.

Het Afstemmingscentrum en de DNA-databank veranderen niets aan anoniem doneren. Dat blijft nog steeds mogelijk.

Op de website van De Maakbare Mens kan je meer lezen over anonieme donatie. Je leest de argumenten van de voorstanders en de tegenstanders.

Bekijk daarvoor de pagina's 

• veelgestelde vragen over eiceldonatie  
• veelgestelde vragen over spermadonatie

Wat is een draagouder?

Hebben de wensouders geen baarmoeder? Zijn ze niet vruchtbaar? Willen ze zelf niet zwanger zijn? Dan is een zwangerschap niet mogelijk. Ze kunnen wel een draagouder zoeken. Dat is iemand die voor de wensouders zwanger wordt en bevalt van hun kind.

Wat is de band met een draagouder?

Een draagouder draagt het kind negen maanden en bevalt van het kind.

Maar de draagouder heeft niet altijd een genetische band met het kind.

Bijvoorbeeld: Een draagouder is zwanger van een kind dat verwekt is met een eicel en zaad van de wensouders. 

Soms is er wel een genetische band.

Bijvoorbeeld: Een draagouder draagt een kind dat verwekt is met een eicel van zichzelf en zaad van een wensouder of donor.

Familieleden van LGBTI+ mensen kunnen aanbieden om eicel- of spermadonor te zijn. Ze kunnen ook aanbieden om draagouder te zijn.

Bijvoorbeeld: Een zus van een homo of transgender man is draagmoeder voor haar broer en zijn man. Dan draagt ze een kind dat is verwekt met een eicel van zichzelf en zaad van de partner van haar broer. Zo heeft het kind een genetische link met de twee families. En de wensouders maken de zwangerschap van nabij mee.

Wat zegt de wet over draagouders?

Werken met een draagouder heeft risico’s. Het is niet verboden, maar er zijn in België geen wetten voor. De wensouders zijn niet beschermd door de wet. De wensouder is tijdens en na de zwangerschap niet vanzelf de wettelijke ouder van het kind.

Commercieel draagouderschap is in België wel verboden. De draagouder mag er geen geld mee verdienen.

Soms kiezen partners om samen met een draagouder hun kind op te voeden. Nemen meer dan twee mensen de ouderrol op, bijvoorbeeld de draagouder en twee of meer partners? Dan zijn twee van hen de wettelijke ouders van het kind, de anderen niet. Want in België kan een kind wettelijk maar twee ouders hebben.

Wil je meer info over de wettelijke kant? Info over de fertiliteitscentra en wat zij denken over draagouderschap? Wil je contact maken met anderen rond draagouderschap? Check ‘Wat moet je weten over werken met draagouderschap?’.

LGBTI+ personen kunnen een kind krijgen door adoptie. Sinds 2006 kunnen in België partners van hetzelfde geslacht een kind adopteren. In theorie kunnen alle koppels adopteren, zowel een binnenlands als een buitenlands kind. Maar buitenlandse adoptie is moeilijk voor koppels van hetzelfde geslacht en voor alleenstaanden. LGBTI+ personen adopteren meestal een binnenlands kind.

Meer info ?

‘Wat moet je als LGBTI+ persoon weten over adoptie?’